Higiena rąk a stylizacja paznokci – przegląd aktualnych badań i praktyczne wnioski dla personelu ochrony zdrowia
Artykuł przedstawia aktualne wyniki badań oraz praktyczne wskazówki dla personelu ochrony zdrowia. Sprawdź, które rozwiązania są bezpieczne, a które mogą zwiększać ryzyko zakażeń — i jak pogodzić higienę dłoni z estetyką.
Zadbane dłonie to wizytówka każdej kobiety. Ale czy mogą też być zagrożeniem? Choć manicure dodaje pewności siebie i profesjonalnego wyglądu, to w środowisku medycznym nie estetyka, a bezpieczeństwo pacjenta powinno być na pierwszym planie. W erze wzmożonej walki z zakażeniami szpitalnymi coraz więcej ekspertów zadaje pytanie: czy lakier na paznokciach osłabia skuteczność dezynfekcji rąk? Najnowsze analizy pokazują, że stylizacja paznokci może nie tylko sprzyjać przetrwaniu drobnoustrojów, ale także komplikować codzienną higienę – nawet jeśli ręce wyglądają na czyste.
Badania porównawcze
W pracy zespołu badawczego ze Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie przeanalizowano skuteczność dezynfekcji rąk u 188 pielęgniarek, zestawiając różne rodzaje stylizacji paznokci: naturalne, pokryte odżywką, z lakierem tradycyjnym, hybrydą na naturalnej płytce oraz hybrydą na przedłużeniu żelowym. Wyniki jednoznacznie wskazują, że obecność klasycznego lakieru, szczególnie starszego niż 10 dni, znacząco obniżała skuteczność dezynfekcji. Aż 21,7% próbek pobranych z paznokci w tej grupie zawierało bakterie potencjalnie chorobotwórcze.
W przypadku manicure hybrydowego zastosowanego na naturalnej, zdrowej płytce, nie wykazano istotnych różnic względem paznokci naturalnych. Inaczej wyglądała sytuacja, gdy hybryda została nałożona na paznokcie przedłużane żelem – w tej grupie obecność drobnoustrojów stwierdzono w niemal 15% próbek. Tworzenie się mikroszczelin i niewidocznych uszkodzeń powierzchni sprzyja gromadzeniu się bakterii i ich przetrwaniu mimo dezynfekcji.
W prestiżowym centrum onkologicznym w USA zespół naukowców przeprowadził eksperyment wśród 89 pielęgniarek, badając obecność mikroorganizmów na paznokciach niepomalowanych, z lakierem jednodniowym i czterodniowym. Ku zaskoczeniu badaczy, paznokcie z jednodniowym lakierem zawierały mniej bakterii Gram-dodatnich niż te bez lakieru, co sugeruje możliwy tymczasowy efekt ochronny. Jednak już po czterech dniach sytuacja uległa odwróceniu – liczba bakterii wzrosła istotnie (p = 0,03), wskazując na pogorszenie warunków higienicznych. Trend ten zaobserwowano również w przypadku bakterii Gram-ujemnych, choć bez statystycznej istotności.
W analizie opublikowanej na łamach Journal of Hospital Infection zauważono, że zarówno długość paznokci, jak i stosowanie lakierów utwardzanych UV (jak hybrydy), mogą utrudniać skuteczne oczyszczanie dłoni. Iloraz szans wskazujący na obecność patogennych bakterii był ponad siedmiokrotnie wyższy u osób z długimi paznokciami lub lakierem UV niż u tych, które miały naturalne i krótkie paznokcie.
W innym projekcie badawczym, zrealizowanym przez zespół z USA, wykazano, że sztuczne paznokcie mogą stanowić trwały rezerwuar dla patogenów. W jednym przypadku pielęgniarka z tipsami była źródłem zakażenia bakterią Serratia marcescens wśród pacjentów poddawanych hemodializie – co pokazuje, że zagrożenie może mieć bardzo realne skutki kliniczne.
Aktualne rekomendacje
Choć stylizacja paznokci nie zawsze musi oznaczać rezygnację z estetyki, kluczowe jest zachowanie rozsądku i przestrzeganie aktualnych rekomendacji:
Unikanie sztucznych i przedłużanych paznokci – niezależnie od rodzaju lakieru.
Hybryda może być dopuszczalna - ale tylko na zdrowej, krótkiej płytce paznokcia i w dobrym stanie technicznym.
Tradycyjny lakier, szczególnie odpryśnięty lub długo utrzymywany - zwiększa ryzyko obecności drobnoustrojów.
Regularne kontrole stanu paznokci i lakieru powinny stać się rutynową praktyką – podobnie jak zmiana odzieży roboczej.
Podsumowanie
Dłonie są podstawowym narzędziem pracy – ich higiena to nie tylko kwestia osobistej odpowiedzialności, ale także element bezpieczeństwa pacjenta. Decyzje dotyczące wyglądu dłoni powinny być podejmowane z uwzględnieniem faktów naukowych – bo w pracy z pacjentem, nawet najpiękniejszy manicure nie jest wart ryzyka.
Materiały źródłowe:
Wałaszek, M., Grudzińska-Bartkowiak, M., Ziajka, K., i wsp. (2021). Skuteczność dezynfekcji rąk w zależności od rodzaju pokrycia płytki paznokciowej – badanie wśród pielęgniarek szpitala specjalistycznego. Medycyna Pracy, 72(1), 29–37. https://doi.org/10.13075/mp.5893.01019
Blackburn, L., Acree, K., Bartley, J., DiGiannantoni, E., Renner, E., & Sinnott, L. T. (2020). Microbial Growth on the Nails of Direct Patient Care Nurses Wearing Nail Polish. Oncology Nursing Forum, 47(2), 155–164. https://doi.org/10.1188/20.ONF.155-164
Kobayashi, H., Yamanaka, K., & Okamura, N. (2019). The effect of nail length and nail polish on the presence of pathogenic bacteria on fingernails. Journal of Hospital Infection, 101(2), 206–208. https://doi.org/10.1016/j.jhin.2018.09.013
Chow, A., Arah, O. A., Chan, S. P., Chua, W. L., Ng, W. M., & Goh, Q. L. (2018). Bacterial contamination of fingernails with gel polish or artificial nails among healthcare workers. American Journal of Infection Control, 46(7), 803–805. https://doi.org/10.1016/j.ajic.2018.01.018
McNeil, S. A., Foster, C. L., Hedderwick, S. A., & Kauffman, C. A. (2001). Effect of hand cleansing with antimicrobial soap or alcohol-based gel on microbial colonization of artificial fingernails worn by health care workers. Clinical Infectious Diseases, 32(3), 367–372. https://doi.org/10.1086/318514
Parry, M. F., & Grant, B. (2004). Serratia marcescens outbreak in a neonatal intensive care unit linked to artificial fingernails. Infection Control and Hospital Epidemiology, 25(10), 918–920. https://doi.org/10.1086/502505
Może Cię zainteresować również:
Post przerywany a praca zmianowa – czy to da się pogodzić?
Intermittent fasting zyskuje na popularności jako sposób na poprawę zdrowia i sylwetki. Ale co, jeśli Twój grafik pracy daleko odbiega od typowego 9–17? Praca zmianowa to wyzwanie dla organizmu – czy da się ją połączyć z postem przerywanym, nie narażając się na stres, spadek energii i zaburzenia metaboliczne?
Regeneracja w rytmie nocnym: drzemki jako narzędzie wspierające dobrostan i bezpieczeństwo
Coraz więcej badań wskazuje, że krótkie, kontrolowane drzemki w czasie nocnej zmiany mogą nie tylko poprawić samopoczucie pielęgniarek, ale też zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów. Czy warto wprowadzać je jako stały element praktyki zawodowej?
Dlaczego nadwaga jest powszechna wśród pielęgniarek i jak to naprawić?
Opiekujesz się innymi – a kto zadba o Ciebie? Codzienny pośpiech, stres i zmęczenie odbijają się na Twoim zdrowiu - sprawdź, jak małe zmiany mogą przynieść dużą różnicę. Troszcz się o siebie tak, jak dbasz o innych – przeczytaj, dlaczego to ważne.
Sen i jego ważność w życiu człowieka
Sen jest jednym z fundamentalnych elementów ludzkiego życia, zaraz obok jedzenia, oddychania i picia wody. Choć spędzamy około jednej trzeciej życia śpiąc, wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z ogromnego znaczenia snu dla zdrowia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego
Kiedy hałas nie śpi – jak zaburzenia snu i dźwięki niszczą słuch
Prezentujemy najnowsze badania, które pokazują, że problemy ze snem mogą nie tylko obniżać jakość życia, ale także przyczyniać się do utraty słuchu i zaburzeń poznawczych, zwłaszcza przy długotrwałej ekspozycji na hałas. Poznaj mechanizmy tych zależności i sposoby ochrony swojego zdrowia.
Zumba jako narzędzie wspierające zdrowie fizyczne i psychiczne
Artykuł prezentuje naukowe dowody na korzyści płynące z tej dynamicznej formy aktywności. Idealna propozycja dla pielęgniarek, położnych i wszystkich, którzy szukają skutecznego sposobu na poprawę samopoczucia.
Post przerywany a praca zmianowa – czy to da się pogodzić?
Regeneracja w rytmie nocnym: drzemki jako narzędzie wspierające dobrostan i bezpieczeństwo
Dlaczego nadwaga jest powszechna wśród pielęgniarek i jak to naprawić?
Sen i jego ważność w życiu człowieka
Kiedy hałas nie śpi – jak zaburzenia snu i dźwięki niszczą słuch